Verhoogd risico op diabetes door vitamine D- tekort
Diabetes, een steeds vaker voorkomende welvaartsaandoening, staat in de volksmond bekend als suikerziekte. Epidemiologische onderzoek geeft aan dat mensen met een vitamine D-tekort een groter risico hebben op het ontwikkelen van diabetes.
De wetenschappers bestudeerden gedurende 12 jaar ruim 900 gezonde volwassen mensen met een gemiddelde leeftijd van 74 jaar. Niemand van hen bleek bij aanvang van de studie ( in de periode tussen 1997 en 1999) kenmerken te vertonen van (pre)diabetes. Inherent aan een dergelijke cohortstudie is dat de deelnemers in de tijd worden gevolgd. In dit geval gebeurde dat tot en met het jaar 2009. Regelmatig werden vitamine D serumconcentraties, nuchtere plasmaglucosewaarden en de orale glucosetolerantietest bepaald.
Nieuwe gevallen bij een laag vitamine D-gehalte
In de loop van de tijd werd bij 47 mensen diabetes vastgesteld. Ook kwamen er 337 nieuwe gevallen van pre-diabetes bij waarbij de bloedsuikerspiegel aanzienlijk hoger was dan normaal maar niet hoog genoeg om te worden aangeduid als diabetes type 2. Voor wat betreft een gezonde concentratie vitamine D, hanteerden de onderzoekers een minimum van 30 nanogram per millimeter (30 ng/ml) 25-hydroxyvitamine D. Dit is de niet-werkzame vorm (calcidiol) die als voorraad dient voor de werkzame vorm 1,25-dihydroxy vitamine D (calcitriol). Om vast te stellen of iemand voldoende vitamine D heeft, wordt meestal de niet-werkzame vorm gemeten.
De voornoemde minimum hoeveelheid van 30 ng/ml ligt 10 ng/ml hoger dan het niveau dat wordt aanbevolen door de federale Noord-Amerikaanse gezondheidsadviesgroep (The Institute of Medicine). Veel deskundigen echter pleiten voor hogere vitamine D serumconcentraties die eerder in de buurt liggen van 50 ng/ml. Een kwestie waarover de geleerden het nog niet met elkaar eens zijn.
Hoge vitamine D status en minder diabetes
Opmerkelijk was dat hogere serumconcentraties 25-hydroxyvitamine D in verband werden gebracht met een lager risico op het ontstaan van diabetes. Volgens de onderzoekers kan een serumconcentraties 25-hydroxyvitamine D van minder dan 30 ng/ml worden beschouwd als een vitamine-D tekort. Deze mensen, zo ontdekten de onderzoekers, hadden een vijfmaal verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes dan mensen met serumconcentraties van boven de 50 ng/ml.
Viamine D en andere aandoeningen
Hoofdonderzoeker Garland die eerder onderzoek verrichtte naar de verbanden tussen vitamine D en andere chronische aandoeningen zoals kanker, geeft aan dat deze studie voortbouwt op eerdere bevindingen: een vitamine-D-tekort verhoogt ook het risico op diabetes. Dat wil niet zeggen dat het om een oorzakelijk verband gaat. Misschien kunnen hoge vitamine D concentraties de overgang van pre-diabetes naar diabetes tot op zekere hoogte voorkomen. Of die conclusie juist is, zal een vervolgonderzoek moeten uitwijzen.
In de afgelopen jaren zijn vele publicaties verschenen over chronische vitamine D tekorten onder vele bevolkingsgroepen. Deskundigen hameren al langer op het belang van voldoende vitamine D voor de volksgezondheid, vooral ook voor wat betreft de preventie bij kanker (darm,-, borst,-, long,-, blaas), osteoporose en auto-immuunziekten.
Noodzaak tot suppletie
Om een serumconcentratie 25-hydroxyvitamine D van 30 ng/ml te bereiken is het nodig om aan te vullen met 3.000 tot 5.000 internationale eenheden (IE) per dag. De huidige aanbevolen gemiddelde dagelijkse hoeveelheid vitamine D is 400 IE voor kinderen tot 1 jaar; 600 IE voor mensen van 1 tot 70 jaar en 800 IE voor personen ouder dan 70 jaar, althans volgens de National Institutes of Health. De Nederlandse Gezondheidsraad adviseert soortgelijke cijfers.
Normaal gesproken is zonlicht voor de mens verreweg de belangrijkste bron van vitamine D. Het lichaam kan in de huid vanuit een cholesterolachtige verbinding (7-dehydrocholesterol) nl. vitamine D3 (cholecalciferol) aanmaken onder invloed van het UV-B deel van het zonlicht. Tegenwoordig leven en werken veel mensen binnenshuis. Daarbij komt nog dat zonkracht, leeftijd huid en huidskleur evenals nier- en leverfunctie medebepalend zijn voor de hoeveelheid vitamine D die wordt aangemaakt. Afhankelijk van leefstijl en eventueel gebruik van zonnebrand en/of bedekkende kleding is enige suppletie dus noodzakelijk, zelfs in de zomermaanden.
Bronnen
https://medicalxpress.com/news/2018-04-vitamin-d-deficiency-linked-greater.html
http://www3.naturafoundation.nl/monografie/vitamine_D.html
http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0193070
https://www.salk.edu/news-release/boosting-the-effects-of-vitamin-d-to-tackle-diabetes/
