Toxische metabolieten beïnvloeden ontwikkeling atherosclerose

Sommige mensen zijn vatbaarder voor het ontwikkelen van atherosclerose. Hierbij spelen toxische metabolieten uit het darmmicrobioom een belangrijke rol. Behandeling met onder meer probiotica kan uitkomst bieden.

 Te weinig gezonde darmbacteriën wordt in verband gebracht met allerlei aandoeningen, zoals diabetes type 2, obesitas en maag- en darmontstekingen. In een recente studie werd het ook voor het eerst ook geassocieerd met atherosclerose, ofwel verkalking van de slagaders, wat als een van de belangrijkste oorzaken voor hartaanvallen en beroertes wordt gezien. [1]

Onverklaarbare plaquevorming

Een nieuwe studie van de Universiteit van Western Ontario laat zien dat het darmmicrobioom een belangrijke rol speelt in het individuele risico voor atherosclerose. En dat biedt nieuwe perspectieven voor patiënten met onverklaarbare plaquevorming in de slagaders (wat tot de verkalking leidt). De studie is gepubliceerd in het tijdschrift Atherosclerose. [2]

Toxische metabolieten

Om de rol te begrijpen die darmbacteriën spelen, hebben onderzoekers de bloedwaarden gemeten van metabolieten die darmbacteriën produceren. Zij bestudeerden in totaal 316 mensen van drie verschillende patiëntengroepen:

1. Een groep met plaque in de slagaders, veroorzaakt door bekende risicofactoren, zoals roken, hoge bloeddruk, overgewicht, diabetes en langdurige stress;

2. Een groep met normale slagaders, ondanks het feit dat zij bekend waren met deze gebruikelijke risicofactoren. Zij leken dus niet vatbaar voor atherosclerose;

3. Een groep met onverklaarbare atherosclerose: zij leden juist niet aan de genoemde risicofactoren, maar waren desondanks juist wél vatbaar voor de vorming van plaque.

De onderzoekers keken vooral naar de metabolieten TMAO, p-cresyl sulfaat, p-cresyl glucoronide en fenylacetylglutamine en maten met ultrasound de plaque in de halsslagaders. De patiënten uit de derde groep, met onverklaarbare atherosclerose, hadden significant hogere bloedwaarden van deze toxische metabolieten.

Het verschil tussen de drie groepen kon niet verklaard worden door het eetpatroon of functioneren van de nieren, maar dus door een verschil in wat de darmbacteriën aan metabolieten produceren. [3]

Probiotica en poeptransplantaties

Onderzoekers concluderen naar aanleiding van het onderzoek dat toxische metabolieten een belangrijke rol spelen in het individuele risico op atherosclerose, en dat opent de mogelijkheden voor de derde groep patiënten: “De uitkomsten van dit onderzoek geven ons de mogelijkheid om probiotica te gebruiken om deze toxische metabolieten tegen te gaan en het risico op hart- en vaatziekten te verminderen.” Een andere onderzoeker vult aan dat ook poeptransplantaties in dit geval uitkomst kunnen bieden.

Bronnen

[1] Cristina Menni et al. Gut microbial diversity is associated with lower arterial stiffness in women, European Heart Journal (2018). DOI: 10.1093/eurheartj/ehy226 

[2] Chrysi Bogiatzi et al, Metabolic products of the intestinal microbiome and extremes of atherosclerosis, Atherosclerosis (2018). DOI: 10.1016/j.atherosclerosis.2018.04.015

[3] https://medicalxpress.com/news/2018-05-gut-microbiome-important-role-atherosclerosis.html