Probiotica verlagen kans op diarree

In de praktijk werken probiotica goed bij de preventie en behandeling van diarree. Grootschalig klinisch onderzoek is echter schaars. Nieuw onderzoek bevestigt dat probiotica wel degelijk uitkomst biedt. 

Uit een groot klinisch onderzoek uit 2013 naar de effectiviteit van probiotica op diarree kwam naar voren dat er mogelijk geen effect zou zijn bij ouderen. Het onderzoek duurde 21 dagen en er deden 3000 ouderen aan mee. 

Een iets grootschaliger onderzoek van recentere datum laat zien dat gunstige bacteriën wel degelijk de kans op diarree kunnen verlagen. Daarbij gaat het in dit geval om het probioticum Saccharomyces boulardii. 

In totaal werden de gegevens van 4780 personen geanalyseerd uit 21 gerandomiseerde onderzoeken. Het bleek dat Saccharomyces boulardii het risico op diarree als gevolg van antibioticagebruik kan verlagen. Bij volwassenen ging het risico op diarree omlaag van 17,4 procent naar 8,2 procent. Bij kinderen was de daling nog sterker: van 20,9 procent naar 8,8 procent.

Van antibiotica is bekend dat ze de darmflora ernstig verstoren. Ook de gunstige bacteriën in de darm overleven deze weinig gerichte ingreep niet. Daardoor onstaat ruimte op de darmwand voor een infectie met bijvoorbeeld Clostridium difficile, een veelvoorkomende darmbewoner die meestal geen klachten geeft. 

Wanneer Clostridium zich ongeremd over de darmwand kan verspreiden, kan hij erg veel gifstoffen gaan produceren en zorgen voor diarree. Wanneer een gunstige bacterie als Saccharomyces boulardii zich op de darmwand nestelt, houdt dit wildgroei van ongunstige bacteriën zoals Clostridium in toom.

Het werkingsmechanisme van Saccharomyces is vergelijkbaar met dat van andere gunstige bacteriën, zoals lactobacillen en bifidobacteriën. Naast competitie voor leefruimte op de darmwand, scheiden ze zuren en antibiotisch werkende stoffen af. Zo wordt een milieu gecreëerd waarin de meeste pathogene bacteriën zich niet kunnen handhaven. Er is daarbij een dosis-responsrelatie: hoe meer gunstige bacteriën, hoe groter het effect.

De werking van één specifieke stam kan verder ondersteund worden met andere probiotische stammen. Uit diverse onderzoeken blijkt namelijk dat gelijktijdige inname van meerdere stammen het effect versterkt. Hoe breder het spectrum van probioticastammen, des te effectiever de preventie en behandeling van diarree. 

Bronnen

1. Allen S.J. et al., Lactobacilli and bifidobacteria in the prevention of antibiotic-associated diarrhoea and Clostridium difficile diarrhoea in older inpatients (PLACIDE): a randomised, double-blind, placebo-controlled, multicentre trial,The Lancet, 08 August 2013.
2. http://www.naturafoundation.nl/monografie/Probiotica_algemeen.html
3. Langkamp-Henken B, Rowe CC, Ford AL, Christman MC, Nieves C Jr, Khouri L, Specht GJ, Girard SA, Spaiser SJ, Dahl WJ., Bifidobacterium bifidum R0071 results in a greater proportion of healthy days and a lower percentage of academically stressed students reporting a day of cold/flu: a randomised, double-blind, placebo-controlled study, Br J Nutr. 2015 Feb 14;113(3):426-34.
4. Szajewska H., Kolodziej M., Systematic review with meta-analysis: Saccharomyces boulardii in the prevention of antibiotic-associated diarrhoea, Alimentary Pharmacology and Therapeutics, published online: 27 JUL 2015