Bewegen zoals we vroeger bewogen

Als we willen weten hoe vaak en intensief we moeten bewegen, kunnen we het best kijken naar onze verre voorouders. Fossiele vondsten zeggen ons echter weinig over hoe we bewogen. Wel kunnen we nog veel leren van traditioneel levende stammen, zoals de Hadza. 

De Hadza zijn een traditioneel levende stam uit noordelijk centraal Tanzania in Afrika. Ze jagen op wild, vangen meerval en verzamelen knollen, bessen en vruchten. Het leven van onze verre voorouders kunnen we nagenoeg niet dichter benaderen. Maar hoe bewegen de Hadza eigenlijk?

75 minuten per dag

Wat opvalt aan de Hadza is dat ze gemiddeld 75 minuten per dag matig tot intensief bewegen om in hun levensonderhoud te voorzien. Ter vergelijking: veel mensen in het westen vinden het een uitdaging om aan 150 minuten per week te komen. Maar er valt nog meer op aan de Hadza. Uit langlopend onderzoek van de University of Arizona (VS) blijkt dat ze een zeer laag risico lopen op hart- en vaatziekten.

"Hoge bloeddruk komt bij hen uiterst zelden voor”, zeggen de onderzoekers. “In de VS heeft het merendeel van de bevolking boven de zestig hoge bloeddruk. Bij de Hadza is dat maar 20 tot 25 pocent. En qua gehaltes bloedlipiden is er vrijwel geen bewijs dat de Hadza ook maar enig risico lopen op hart- en vaatziekten."

We leven steeds meer sedentair

Wellicht zijn niet alle gezondheidsvoordelen te danken aan meer lichaamsbeweging. Ook voeding en andere factoren zouden een rol kunnen spelen. Toch is het goed om eens na te denken over de rol die lichaamsbeweging heeft gespeeld tijdens onze evolutie en hoe we er tegenwoordig voorstaan.

"De afgelopen paar honderd jaar zijn we steeds meer sedentair geworden. De grote verschuiving lijkt te hebben plaatsgevonden halverwege de laatste eeuw, toen we meer zittend werk gingen doen.”

Kwantitatieve gegevens

Bijzonder aan het onderzoek bij de Hadza is dat men kwantitatieve gegevens heeft verzameld over de hartfrequentie met een mobiele hartmonitor. De Hadza werden ook met GPS over lange afstanden gevolgd, zodat gemeten kon worden hoe ver en hoe snel ze zich dagelijks verplaatsten.

Uit de gegevens blijkt onder andere dat de Hadza het hele leven lang hetzelfde activiteitenniveau behouden. Dus ze gaan niet minder bewegen als ze ouder worden, zoals in het westen vrijwel zonder uitzondering het geval is. Maar wat zegt het onderzoek over het bewegingspatroon dat we vandaag de dag zouden moeten nastreven?

"Je moet je afvragen wat voor soort bewegingspatronen de evolutie van ons hart- en vaatstelsel, neurobiologie en spierstelsel hebben aangedreven. Het antwoord? Dat het niet aannemelijk is dat dit overeenkomt met dagelijks 30 minuten wandelen op een loopband. Je moet eerder denken aan 75 minuten per dag of meer", zeggen de onderzoekers. En dat geldt voor zowel jong als oud.

Bron

David A. Raichlen et al, Physical activity patterns and biomarkers of cardiovascular disease risk in hunter-gatherers, American Journal of Human Biology (2016).